Każdego roku w Polsce przypada średnio od 15 (na północy kraju) do 30 (na południu) dni burzowych. I choć ta liczba w porównaniu z ilością wszystkich dni w roku nie jest imponująca, to wystarczy jedno uderzenie pioruna w instalację elektryczną by wszystkie urządzenia elektryczne i elektroniczne uległy uszkodzeniu. Dlatego dobór odpowiedniego zabezpieczenia chroniącego nasz dom przed skutkiem wyładowań okazuje się kluczowy.
Ograniczniki przepięć - ochrona przed wyładowaniem atmosferycznym
Eaton Electric wychodząc naprzeciw oczekiwaniom swoich klientów proponuje wachlarz rozwiązań dopasowany do rozmiaru instalacji i rodzaju chronionych urządzeń.
Najpopularniejszymi urządzeniami dostępnymi na rynku, które chronią przed wyładowaniem atmosferycznym są ograniczniki przepięć. Według normy IEC 61643-1 ograniczniki dzielimy na trzy klasy:
- Klasa 1, której zadaniem jest ochrona przez bezpośrednim oddziaływaniem prądu piorunowego, przepięciami atmosferycznymi,
- Klasa 2, której zadaniem jest ochrona przed pośrednim oddziaływaniem prądu piorunowego oraz przepięciami komutacyjnymi,
- Klasa 3, której zadaniem jest ochrona czułych urządzeń przed przepięciami łączeniowymi.
W Polsce najpopularniejsze są aparaty kombinowane klasy 1 + 2, które łączą w sobie cechy obu klas. Eaton proponuje aparat SPBT12-280/3 dedykowany dla starych instalacji 4-przewodowych (układ TN-C) oraz SPBT12-280/4 dedykowany dla nowych instalacji 5-przewodowych (układ TN-S).
Ogranicznik klasy 1+2 SPBT12 wytrzyma prąd piorunowy do 12,5kA na jeden biegun aparatu i obniży napięcie przy wyładowaniu do 1,5kV. Co więcej jest wyposażony w wymienne wkładki warystorowe, co przy uszkodzeniu jednej z nich eliminuje potrzebę wymiany całego aparatu. SPBT12 wyposażony jest również w optyczny wskaźnik przepalenia wkładki, a poprzez dobudowanie styku pomocniczego z boku aparatu możemy informację o tym odczytać np. w systemie inteligentnego domu.
Dla bardziej wymagających aplikacji np. zakłady przemysłowe EATON proponuje ograniczniki klasy 1+2 serii SPRT12-264/3-AX (układ TN-C) lub SPRT12-264/3+NPE-AX (układ TN-S). Te ograniczniki składają się wymiennych wkładów, równolegle ułożonych iskierników i warystorów. Dzięki temu taki aparat posiada wytrzymałość na prąd piorunowy równy 100kA, co pozwala na stosowanie go budynkach o ochronie w klasie I np. instalacje wojskowe czy szpitale. Te aparaty również obniżą napięcie podczas wyładowania do 1500V.
Jeżeli w naszym domu znajduje się kolejna rozdzielnica elektryczna np. zasilająca elektryczne zraszacze ogrodowe, bramę wjazdową tudzież inne piętro budynku należy w ramach koordynacji zabezpieczeń w tej drugiej rozdzielni ponowić klasę drugą tzn. zamontować ogranicznik klasy drugiej. Dzieje się tak dlatego, że im dłuższe odległości (i przewody) tym wyższe spadki napięć co odbija się negatywnie na poziomie ochrony aparatury. Eaton proponuje aparat SPCT2-280/4 (układ TN-S), który obniża napięcie w chronionej instalacji do 1,4kV. Zbudowany jest podobnie jak SPBT12 z warystorów w postaci wymiennych wkładek. SPCT2 znajduje również zastosowanie w halach produkcyjnych, gdzie chroni przed skutkami przepięć komutacyjnych powstałych w wyniku pracy silników i aparatury ich zabezpieczającej.
Ostatnim elementem systemu ograniczników przepięć są aparaty klasy 3, seria SPDT3. Podczas wyładowania obniżają one napięcie w chronionym obwodzie do 1kV i są uzupełnieniem ograniczników klasy 1 i 2. Znajdują zastosowanie przy ochronie czułych urządzeń elektronicznych, serwerów, central i każdej innej aparatury, której bezawaryjne działanie jest istotne. Również są zbudowane z warystorów w postaci wymiennych wkładek.
Instalacje fotowoltaiczne
Uzupełnieniem oferty ograniczników przepięć są te dedykowane do instalacji fotowoltaicznych. Aparaty serii SPPVT występują w klasach kombinowanej 1+2 lub tylko w klasie 2. To aparaty uniwersalne, mogą być montowane w instalacjach uziemionych bądź nie. Występują w standardowych wersjach na napięcie 600 i 1000VDC oraz z wbudowanym stykiem do sygnalizacji przepalenia wkładek lub bez tego styku. Analogicznie jak pozostałe ograniczniki posiadają wymienne wkładki, dzięki czemu koszt eksploatacji zostaje obniżony do niezbędnego minimum.