Oznaczenia przewodów elektrycznych według norm zharmonizowanych

Decydując się na zakup kabli i przewodów elektrycznych, niezwykle istotne jest zrozumienie ich oznaczeń. Dzięki temu unikniemy potencjalnych problemów związanych z bezpieczeństwem. W artykule rozwijamy temat oznaczenia przewodów elektrycznych i norm zharmonizowanych wg dyrektywy LVD 73/23 EEC UE. Zapraszamy do lektury.

1. Praktyczne zastosowanie wiedzy o oznaczeniach przewodów
   
2. Oznaczenia kabli i przewodów elektrycznych (wg PN-HD 361 S3)
3. Niezharmonizowana polska norma (stare oznaczenia kabli elektrycznych)
4. Oznaczenia kabli kolory
5. Standardowe kolory przewodów elektrycznych do prądu przemiennego
6. Standardowe kolory przewodów elektrycznych do prądu stałego
   

Praktyczne zastosowanie wiedzy o oznaczeniach przewodów

Zrozumienie i prawidłowe rozróżnienie oznaczeń przewodów elektrycznych może wydawać się skomplikowane, ale jest niezwykle istotne w praktyce. Nie tylko pozwala na wybranie prawidłowego przewodu do danego zastosowania, ale przede wszystkim gwarantuje bezpieczeństwo podczas eksploatacji instalacji elektrycznej. Dobre rozpoznanie standardów zharmonizowanych wynikających z dyrektywy LVD 73/23 EEC UE pozwala nie tylko zrozumieć, jakie są wymagania dla przewodów w kontekście bezpieczeństwa, ale przede wszystkim umożliwia prawidłowe stosowanie przewodów w praktyce. Dlatego, posiadanie aktualnej wiedzy na temat oznaczeń przewodów i kabli staje się kluczowe dla elektryków i instalatorów.

Oznaczenia kabli i przewodów elektrycznych (wg PN-HD 361 S3) 

Dyrektywa LVD 73/23 EEC jest kluczowym dokumentem legislacyjnym w prawie Unii Europejskiej, odnoszącym się do urządzeń elektrycznych. Norma europejska PN-HD 361 S3:2002 stanowi podstawę do oznaczania przewodów, wprowadzając jednoznaczne zasady i kody dotyczące takich elementów jak numeryzacja czy symbole przewodów. Dotyczy to przewodów i kabli o napięciu znamionowym od 50 do 1000 V dla prądu przemiennego oraz od 75 do 1500 V dla prądu stałego.

Spójrzmy zatem na oznaczenia przewodów zharmonizowanych, definiowanych przez normę PN-HD 361 S3:

1. System normalizacji:

• H - przewód wykonany wg normy zharmonizowanej
• A - przewód niezharmonizowany

2. Napięcie znamionowe:

• 01 - 100/100V
• 03 - 300/300V
• 05 - 300/500V
• 07 - 450/750V

3. Materiał izolacyjny:

• V - polwinit (PVC)
• V2 - polwinit ciepłoodporny (PVC) odporny na wysokie temperatury
• V3 - polwinit do przewodów układanych w niskiej temperaturze
• V4 - polwinit usieciowany
• V5 - polwinit specjalny olejoodporny
• B - kauczuk etylenowo-propylenowy
• G - kopolimer etylen/octan winylu
• J - oplot z włókna szklanego
• N - guma polichloroprenowa nierozprzestrzeniająca ognia
• N2 - specjalna mieszanka polichloroprenowa na powłoki przewodów spawalniczych
• N4 - polietylen chlorosulfonowany lub polietylen chlorowany
• R - zwyczajna guma etylenowo-polipropylenowa
• S - kauczuk silikonowy
• T - oplot tekstylny
• Z - usieciowana mieszanka poliolefinowa o małej emisji gazów korozyjnych
• Z1 - termoplastyczna mieszanka poliolefinowa o małej emisji gazów korozyjnych

4. Powłoka metalowa:

• C - koncentryczna żyła miedziana
• C4 - ekran miedziany na ośrodku

5. Powłoka niemetalowa:

• B - kauczuk etylenowo-propylenowy
• G - kopolimer etylen/octan winylu
• J - oplot z włókna szkolanego
• N - guma polichloroprenowa nierozprzestrzeniająca ognia
• N2 - specjalna mieszanka polichloroprenowa na powłoki przewodów spawalniczych
• N4 - polietylen chlorosulfonowany lub polietylen chlorowany
• Q - poliuretan
• Q4 - poliamid
• R - zwyczajna guma etylenowo-polipropylenowa
• S - kauczuk silikonowy
• T - oplot tekstylny
• V - polwinit (PVC)
• V2 - polwinit ciepłoodporny (PVC)
• V3 - polwinit do przewodów układanych w niskiej temperaturze
• V4 - polwinit usieciowany
• V5 - polwinit specjalny olejoodporny
• Z - usieciowana mieszanka poliolefinowa o małej emisji gazów
• Z1 - termoplastyczna mieszanka poliolefinowa o małej emisji gazów

6. Elementy strukturalne:

• C - ekran
• Q4 - (PA) dodatkowa poliamidowa otulina żyły
• T - dodatkowy oplot tekstylny nad skręconymi żyłami
• T6 - dodatkowy oplot tekstylny nad pojedynczymi żyłami

7. Budowa przewodu:

• Brak oznaczenia - przewód okrągły
• H - płaski, podzielny kabel
• H2 - płaski, niepodzielny kabel (dwużyłowy)
• H6 - płaski, niepodzielny kabel (wielożyłowy, 3 żyły i więcej)

8. Materiał żyły: 

• A - Aluminium
• Pozostawienie myślnika „-„ bez dodatkowego literowanego oznaczenia jest informacją, że materiałem wykorzystanym do budowy żyły jest miedź. Jednocześnie warto zaznaczyć, że sam myślnik jest również elementem przejścia pomiędzy opisem izolacji i budowy przewodu, a wewnętrznym opisem żyły.

9. Budowa żyły:

• U - okrągła jednodrutowa
• R - sztywna skręcana wielodrutowa
• K - giętka do przewodów układanych na stałe
• F - giętka do przewodów wielożyłowych
• H - bardzo giętka do przewodów
• D - giętka stosowana w przewodach spawalniczych
• E - bardzo giętka stosowana w przewodach spawalniczych

10. Liczbowe oznaczenie liczby żył wchodzących w skład przewodu

11. Żyła ochronna:

• G - żółto-zielona
• X - bez żółto-zielonej
• U - okrągła jednodrutowa

12. Liczbowe oznaczenie przekroju żył w przewodzie

Niezharmonizowana polska norma (stare oznaczenia kabli elektrycznych)

Na polskim rynku można spotkać przewody oznaczone zgodnie z niezharmonizowaną polską normą. Wielu elektryków preferuje korzystanie z tych oznaczeń.

Jak czytać oznaczenia kabli? W oznaczeniach przewodów używa się zarówno małych, jak i dużych liter alfabetu, a każdy symbol ma swoje specyficzne znaczenie.

1. Materiał powłoki:

• Y - polwinit (PVC)
• Yn - polwinit samogasnący
• Yb - polwinit benzenopodobny
• X - polietylen
• XS - polietylen usieciowany
• Xz - polietylen z zaporą przeciwwilgotnościową
• Xp - polietylen piankowy
• O - guma (oponowy)

2. Materiał (jeżeli przewód wykonany jest z materiału innego niż miedź)

• A – aluminium
• F – stal

3. Konstrukcja żyły przewodu:

• D – drut
• L – linka
• Lg – linka giętka

4. Materiał izolacji:

• G – guma
• X – polietylen
• Y – polwinit

5. Budowa przewodu:

• a – powłoka z przędzy bawełnianej
• b – izolacja odporna na wysokie temperatury
• c – materiał niepalny
• d – zwiększona grubość izolacji
• p – przewód płaski
• u – przewód uzbrojony
• n – przewód wyposażony w linkę nośną

6. Przeznaczenie przewodu:

• ak – przewód akumulatorowy
• t – wtynkowy
• w – przewód wysokiego napięcia
• jo – przewód jezdny okrągły
• jp – przewód jezdny profilowy

7. Opancerzenie przewodu:

• Ft - taśmą stalową
• Fti - taśmą stalową lakierowaną
• Fo - taśmą z drutów stalowych okrągłych
• Fp - taśmą z drutów stalowych płaskich
• u - oplot z drutów stalowych

 

Porównanie przewodów oznaczonych według polskich oznaczeń oraz normy zharmonizowanej
Polskie oznaczenia	Przewody oznaczone według Dyrektywy LVD 73/23 EEC
DY 300/500V	H05V-U
DY 450/750V	H07V-U
LgY 300/500V	H05V-K
LgY 450/750V	H07V-K
OMY 300/300V	H03VV-F
OMYp 300/300V	H03VVH2-F
OWY 300/500V	H05VV-F
OWYp 300/500V	H05VVH2-F
OW 300/500V	H05RR-F
OPd 450/750V	H07RN-F
SMYp 300/300V	H03VH-H
YDYżo 300/500V	NYM-J
YDY 300/500V	NYM-O
YKYżo 0,6/1kV	NYY-J
YKY 0,6/1kV	NYY-O
YAKY 0,6/1kV	NAYY-O
YAKYżo 0,6/1kV	NAYY-J
AsXSn 0,6/1kV	NFA2X

 

Oznaczenia kabli kolory

Kolory kabli elektrycznych mają ściśle określone znaczenie i nie są wybierane przypadkowo. Chociaż mogą wydawać się elementem estetycznym, ich główną funkcją jest zapewnienie bezpieczeństwa i ułatwienie identyfikacji podczas pracy z instalacjami elektrycznymi. Każdy kolor odpowiada określonej roli, jaką dany przewód pełni w instalacji.

Standardowe kolory przewodów elektrycznych do prądu przemiennego

Kolory używane do identyfikacji przewodów fazowych:

• Brązowy
• Szary
• Czarny

Kolor używany do identyfikacji przewodów neutralnych:

• Niebieski

Kolor używany do identyfikacji przewodów ochronnych:

• Zielono-żółty

Standardowe kolory przewodów elektrycznych do prądu stałego

W przypadku przewodów przeznaczonych do prądu stałego stosuje się dwa kolory:

• Kolor czerwony oznacza potencjał dodatni
• Kolor niebieski lub czarny oznacza potencjał ujemny