W Polsce rozpoczął się sezon burzowy, na który od czerwca do sierpnia przypada okres najbardziej intensywnych burz. Wyładowania atmosferyczne mogą prowadzić do drogich awarii instalacji elektrycznych, pożarów budynków czy nawet wypadków śmiertelnych. Wraz z marką EATON przygotowaliśmy kompleksowy poradnik dot. zabezpieczenia sprzętu domowego przed przepięciami.
Aktualnie obowiązuje prawo, które wymaga instalację zabezpieczeń przed skutkami bezpośrednich wyładowań i przepięć we wszystkich budynkach powstałych lub zmodernizowanych po 2002 roku.
Czym jest przepięcie?
Przepięciem nazywamy bezpośrednie, krótkotrwałe dostanie się ładunku prądu piorunowego do instalacji elektrycznej, który przekracza jej wytrzymałość. Zjawisko to powoduje gwałtowne zwiększenie napięcia prądu w instalacji, które uszkadza podłączone do niej urządzenia elektryczne — kontakt ze sprzętem nieuziemionym, może wywołać pożar.
Przepięcia elektryczne ze względu na przyczyny ich powstania:
- Przepięcia zewnętrzne – powstające m.in. na skutek bezpośredniego uderzenia piorunu w budynek, instalację odgromową lub fotowoltaiczną, a także uderzenie piorunu w pobliskie budynki lub urządzenia zewnętrzne.
- Przepięcia wewnętrzne – powodowane niewłaściwym uruchomieniem lub działaniem urządzeń podpiętych pod instalację, a także niewłaściwym przepływem prądu zwarciowego.
Jakie są klasy zabezpieczeń instalacji elektrycznych?
Dzisiejsze urządzenia elektryczne wymagają niejednokrotnie szczególnej ochrony antyprzepięciowej. Dobór rozwiązań zależny jest od rodzaju budynku oraz sposobu montażu. Zabezpieczenia instalacji niskiego napięcia dzielimy na 3 główne klasy:
• Klasa I – dawniej nazywana klasą B – obejmuje ograniczniki do ochrony przed bezpośrednimi wyładowaniami w budynek, które bazują na technologii iskiernikowej lub warystorowej,
• Klasa II – dawniej nazywana klasą C – obejmują ograniczniki do ochrony przed przepięciami pośrednimi oraz negatywnymi skutkami uruchomień urządzeń elektrycznych. Swoje zastosowanie znajdą również w zabezpieczaniu rozległych instalacji. Bazują na technologii warystorowej,
• Klasa III – dawniej nazywana grupą D – obejmuje ograniczniki optymalizujące napięcie, stosowane przy wrażliwych urządzeniach tj. sprzęt RTV/AGD, piece CO czy routery. Bazują na technologii warystorowej.
Jak poprawnie dobierać zabezpieczenia instalacji elektrycznych?
Zabezpieczenie przed przepięciami w rozdzielnicy (tablicy mieszkaniowej)
W tablicach mieszkaniowych wykorzystujemy ograniczniki klasy I i II – dawniej nazywane B+C. Ograniczniki tej klasy stworzone zostały w zgodności z 2 klasami ochrony, co przekłada się na ochronę sprzętu podłączonego do sieci instalacyjnej przed pośrednimi i bezpośrednimi wpływami prądu piorunowego.
Ograniczniki klasy I i II spełniają wymogi prawne zgodne z ustawą z 2002 roku oraz wymogi firm ubezpieczeniowych.
Zabezpieczenie przed przepięciami w rozdzielnicy w mieszkaniach
Długość przewodów prowadzących od rozdzielnicy głównej do lokali mieszkaniowych ma wpływ na efekt tłumienia, przez co może on być ograniczony. W związku z tym w każdej tablicy mieszkaniowej zaleca się montaż dodatkowych ograniczników klasy II, np. ogranicznika EATON SPCT2-280/4.
W przypadku starego budownictwa – ze względu na ograniczenia technologiczne instalacji elektrycznej — może zajść potrzeba zastosowania ogranicznika klasy I+II.
Zabezpieczenie sprzętu domowego
W celu ochrony wrażliwego sprzętu domowego, tj. RTV-AGD, urządzenia HI-FI, routery lub komputery, powinno zastosować się ograniczniki przepięć klasy III, które wpinane są bezpośrednio w gniazdo elektryczne zasilające urządzenia, a także ograniczniki przepięć montowane bezpośrednio w rozdzielnicy elektrycznej, które zostały przez nas opisane powyżej.
Ograniczniki przepięć klasy III dostępne są w formie listwy przeciwprzepięciowej oraz tzw. box’ów.